Türk Borçlar Kanunu'nun 611. maddesi uyarınca, ölünceye kadar bakma sözleşmesi, bakım borçlusunun bakım alacaklısını ölünceye kadar bakıp gözetmeyi, bakım alacaklısının da bir malvarlığını veya bazı malvarlığı değerlerini ona devretme borcunu üstlendiği sözleşmedir.
Tam iki tarafa borç yükleyen nitelikteki bu sözleşmede, karşı edim olarak mal varlığının tamamı ya da bir kısmının devri, sağlararası tasarruf yoluyla olabileceği gibi ölüme bağlı tasarruf yolu ile de olabilir.
Doktrinde bakım alacaklısının karşı ediminin sağlararası tasarruf yoluyla yerine getirildiği sözleşmeler borçlar hukuku nitelikli ölünceye kadar bakma sözleşmesi, ölüme bağlı tasarruf yolu ile yerine getirildiği sözleşmeler ise miras hukuku nitelikli ölünceye kadar bakma sözleşmesi olarak nitelendirilmektedir.
ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI
Ölünceye kadar bakma sözleşmesi borçlar hukuku nitelikli yapılabileceği gibi miras hukuku nitelikli de yapılabilir. Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ister borçlar hukuku ister miras hukuku nitelikte olsun miras sözleşmesi şeklinde yapılmalıdır. Bu sözleşmenin geçerlilik şartıdır. Bununla birlikte ölünceye kadar bakma sözleşmesi yetkili makamlarca belirlenmiş koşullara göre devlet tarafından tanınan bir kurumla yapılıyorsa sözleşmenin adi yazılı şekilde yapılması yeterlidir. Bu sözleşmeyi düzenlemeye yetkili makamlar ise sulh hâkimi, noter ve tapu memuru kabul edilmektedir.
Bir hukuki ilişkinin ölünceye kadar bakma sözleşmesi olarak nitelendirilebilmesi için gerekli unsurların şunlar olduğu ortaya çıkmaktadır:
Her şeyden önce sözleşme karşılıklı borç doğuran bir sözleşmedir. Bu nedenle, bakım borçlusu ve bakım alacaklısının birbirlerine karşılıklı olarak ifa edecekleri edimleri bulunmaktadır.
Ölünceye kadar bakma sözleşmesindeki ivazlılık unsuru, bakım borçlusunun yerine getireceği bakım ve gözetim edimleri ile bakım alacaklısının yerine getireceği bir malvarlığı değerini karşı tarafa devretme ediminden ibaret olan alt unsurlardan oluşmaktadır. Bunun yanında sözleşme ölünceye kadar bakımı zorunlu kılmalıdır.
